Türkiye, son yıllarda hem yerli hem de yabancı yatırımcılar için cazip bir gayrimenkul pazarı haline gelmiştir. Ülkenin doğal güzellikleri, stratejik konumu ve ekonomik büyüme potansiyeli, birçok kişiyi Türkiye’de mülk satın almaya yönlendirmiştir. Ancak, mülk satın alırken yasal süreçlerin doğru bir şekilde takip edilmesi oldukça önemlidir. Bu yazıda, Türkiye’de mülk satın almanın yasal süreçlerini detaylı bir şekilde ele alacağız.

1. Mülk Satın Alma Öncesi Hazırlık

Türkiye’de mülk satın alma süreci, doğru hazırlık ve araştırma ile başlar. Bu süreçte dikkat edilmesi gereken bazı önemli adımlar şunlardır:

• Bütçe Belirleme: Mülk satın almadan önce, ne kadar bütçe ayırabileceğinizi belirlemek önemlidir. Bu, hem peşin ödeme yapacaklar hem de mortgage (ipotek) kullanacaklar için geçerlidir. Bütçe belirlemesi yaparken, ek masrafları (tapı harçları, noter ücretleri, emlak komisyonları vb.) da göz önünde bulundurmalısınız.
• Bölge Seçimi: Türkiye’nin farklı bölgelerinde farklı fiyat aralıklarında mülkler bulunabilir. İstanbul, Antalya, İzmir gibi büyük şehirler daha yüksek fiyatlara sahipken, daha küçük şehirler ve kırsal bölgelerde daha uygun fiyatlı mülkler bulunabilir. Bölge seçimi yaparken, hem yatırım potansiyelini hem de kişisel ihtiyaçlarınızı göz önünde bulundurmalısınız.
• Gayrimenkul Danışmanı ile Çalışma: Türkiye’de mülk satın alırken, güvenilir bir gayrimenkul danışmanı ile çalışmak sürecin daha kolay ve sorunsuz ilerlemesini sağlar. Danışman, size doğru mülkü bulmada, fiyat pazarlığında ve yasal süreçlerde rehberlik edecektir.

2. Yabancılar İçin Mülk Satın Alma Süreci

Türkiye, yabancı uyrukluların da mülk satın almasına izin veren bir ülkedir. Ancak, yabancıların Türkiye’de mülk satın alırken dikkat etmesi gereken bazı özel kurallar ve kısıtlamalar vardır:

• Yasal Kısıtlamalar: Türkiye’de yabancı uyrukluların mülk satın alması bazı bölge ve alanlarda kısıtlanmıştır. Özellikle askerî bölgeler, stratejik yerler ve köy yerleşim alanlarında yabancıların mülk satın alması yasaktır. Bu nedenle, mülk satın almadan önce bölgenin yabancılar için uygun olup olmadığını kontrol etmek gerekir.
• Oturma İzni: Türkiye’de mülk satın alan yabancı uyruklular, belirli bir mülk değeri karşılığında oturma izni alabilirler. 2022 yılı itibarıyla, Türkiye’de en az 400.000 USD değerinde mülk satın alan yabancılar, Türk vatandaşlığına başvurma hakkı kazanabilirler.
• Dövizle Satın Alma: Türkiye’de yabancıların mülk satın alırken ödeme yapacakları para birimi döviz cinsinden olmalıdır. Bu işlem, Türk bankaları aracılığıyla yapılır ve döviz cinsinden ödeme yapıldığını gösteren bir dekont alınır.

3. Sözleşme Aşaması

Sözleşme, mülk satın alma sürecinde tarafların hak ve yükümlülüklerini belirleyen en önemli belgedir. Bu aşamada dikkat edilmesi gerekenler:

• Satış Sözleşmesi: Satış sözleşmesi, alıcı ile satıcı arasında yapılan yazılı bir anlaşmadır. Bu sözleşme, mülkün satış bedeli, ödeme koşulları, devir tarihi ve diğer önemli hususları içerir. Sözleşmenin noter onaylı olması, taraflar arasındaki güveni artırır ve yasal açıdan geçerliliği sağlar.
• Ödeme Koşulları: Sözleşmede belirtilen ödeme koşulları, mülk satın alma sürecinin sorunsuz ilerlemesi için önemlidir. Peşin ödeme yapılacaksa, satış bedelinin ne zaman ve nasıl ödeneceği açıkça belirtilmelidir. Kredi ile satın alma durumunda, banka ile yapılan anlaşma ve ödeme planı da sözleşmeye eklenmelidir.

4. Tapu İşlemleri

Tapu işlemleri, Türkiye’de mülk satın alma sürecinin en kritik adımlarından biridir. Tapu, mülk üzerindeki mülkiyet hakkınızı resmî olarak tescil eden belgedir. Tapu işlemleri sırasında dikkat edilmesi gerekenler şunlardır:

• Tapu Dairesi’nde Başvuru: Mülk satın alma sürecinde tapu devri, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’ne bağlı Tapu Daireleri tarafından yapılır. Satıcı ve alıcı, tapu işlemleri için gerekli belgelerle birlikte Tapu Dairesi’ne başvurmalıdır.
• Gerekli Belgeler: Tapu işlemleri için gereken belgeler arasında kimlik belgeleri, satış sözleşmesi, tapu fotokopisi, mülkün değerini gösteren ekspertiz raporu ve DASK (Zorunlu Deprem Sigortası) poliçesi yer alır.
• Tapu Harcı ve Vergiler: Mülk satın alma sırasında tapu harcı ödenmesi gereklidir. Tapu harcı, satın alınan mülkün satış bedelinin %4’ü oranındadır ve genellikle alıcı ve satıcı tarafından eşit olarak ödenir. Ayrıca, taşınmazın bulunduğu belediyeye emlak vergisi ödenmelidir.
• Tapu Devir İşlemi: Tapu Dairesi’ne başvuru yapıldıktan ve tüm belgeler sunulduktan sonra, Tapu Müdürlüğü tarafından alıcı ve satıcıya bir randevu verilir. Bu randevuda, tapu devri gerçekleşir ve mülkün mülkiyeti resmî olarak alıcıya geçer.

5. Satın Alma Sonrası İşlemler

Mülk satın alındıktan sonra da bazı yasal işlemlerin tamamlanması gereklidir:

• Belediye Bildirimi: Mülk satın alındıktan sonra, mülk sahibi tarafından taşınmazın bulunduğu belediyeye bildirimde bulunulması gerekir. Bu bildirim, emlak vergisi kaydı için yapılır.
• İskan İzni: Yeni inşa edilmiş bir binadan mülk satın alındığında, iskân izninin alınması gereklidir. İskân izni, binanın tüm yasal gerekliliklere uygun olarak inşa edildiğini ve oturuma hazır olduğunu gösterir.
• Sigorta: Mülk sahibi, mülkünü doğal afetlere karşı koruma altına almak için sigorta yaptırmalıdır. Türkiye’de zorunlu olan DASK dışında, yangın, hırsızlık gibi riskler için ek sigortalar da yaptırılabilir.

Türkiye’de mülk satın alma süreci, belirli yasal prosedürlerin takip edilmesini gerektirir. Bu süreçte doğru bilgiye sahip olmak ve uzmanlardan destek almak, yatırımınızın güvenli ve sorunsuz bir şekilde gerçekleşmesini sağlar. Türkiye’de mülk satın alırken, tapu işlemleri, sözleşme detayları, yabancı uyruklular için özel kurallar gibi konularda dikkatli olunması, yatırımınızın uzun vadede kârlı ve güvenli olmasını sağlayacaktır.